Herman z Reichenau

Błogosławiony
Herman z Reichenau OSB
	; Herman z Reichenau z astrolabium (z prawej), ilustracja średniowieczna
Data i miejsce urodzenia	18 lipca 1013 ; Altshausen
Data i miejsce śmierci	24 września 1054 ; Reichenau
Czczony przez	Kościół katolicki
Beatyfikacja	1863 (aprobata kultu); przez Piusa IX
Wspomnienie	24 września
	Multimedia w Wikimedia Commons

Herman z Reichenau lub Herman Kaleka^[1], zwany również Hermanem Chromym, Hermanem Kulawym, Hermannusem Contractusem lub Herimannusem Augiensisem^[2] (ur. 18 lipca 1013 w Altshausen, w Szwabii, zm. 24 września 1054 w Reichenau) – duchowny katolicki oraz intelektualista: benedyktyński mnich związany z klasztorem Reichenau, astronom, matematyk, kompozytor, kronikarz i poeta, błogosławiony Kościoła katolickiego.

Życie

Herman był synem hrabiego Wolfrada II z Althausen-Veringen. Niepełnosprawny prawdopodobnie od urodzenia, nie poruszał się samodzielnie, czytał i pisał z trudem^[a] ^[3]. Obdarzony wybitnym intelektem, w wieku siedmiu lat, został posłany na naukę do Berna, opata klasztoru Reichenau. W wieku 30 lat złożył śluby zakonne.

Herman interesował się historią, muzyką, matematyką oraz astronomią. Napisał kronikę historii świata od narodzin Jezusa Chrystusa do 1054, która jest jednym z głównych źródeł informacji na temat XI wieku.

Niektórzy przypisują mu wprowadzenie podziału godziny na minuty. Był jednym z wiodących badaczy zaangażowanych w upowszechnienie dzieł z zakresu matematyki i astronomii dostępnych wówczas jedynie w języku arabskim. Wprowadził do powszechnego użycia arabski termin almukantarat oznaczający równoległe do horyzontu koło małe na sferze niebieskiej.

Jest autorem wielu tekstów poetyckich oraz kompozycji muzycznych. Zmarł w 1054 i spoczął w rodzinnym grobowcu w Altshausen.

Prace

Historia

Chronicon – spośród wielu prac Hermana o tematyce historycznej na szczególną uwagę zasługuje napisana w języku łacińskim kronika obejmująca czas od narodzin Chrystusa do 1054. Po śmierci Hermana prace kronikarskie przejął jego uczeń Bertold z Reichenau.
Gesta Chuoradi et Heinrici imperatorum – najprawdopodobniej nie zachowane do czasów obecnych

Muzyka

Salve Regina w wykonaniu Les Petits Chanteurs de Passy

De musica – przedstawia wypracowany przez Hermana system nutowy.
Sekwencje:
- Sequentia de beata Maria virgine (kwestia autorstwa nie jest jednoznacznie rozstrzygnięta; dzieło to przypisuje się również Henrykowi, nauczycielowi Gottschalka; przetłumaczone na język niemiecki w XII w.)
- Grates honos hierarchia
- Rex regum Dei Agne
- Benedictio trinae unitati (przypisywane)
- Exurgat totus almiphonus (przypisywane)
Antyfony:
- Alma redemptoris mater oraz Salve Regina (przypisywane)
Historie:
- Afra-Officium, wyd. Brambach 1892

Astronomia i matematyka

Liber de mensura astrolabii – najprawdopodobniej autorstwa Gerberta von Aurillac, opracowana przez Hermana
De utilitatibus astrolabii libri duo – pierwszy rozdział najprawdopodobniej autorstwa Hermana
De mense lunari
De horlogiorum compositione – fragment wyd. Oesch 1961
Regulae in computum – podsumowanie na temat kościelnej rachuby czasu
De conflictu arithmimachiae, wyd. Wappler, 1892
Qualiter multiplicationes fiant in abaco, wyd. Treutelein, 1877
De geometria – najprawdopodobniej nie zachowało się

Poezja

Carmen de octo vitiis principalibus – wiersz o ośmiu przywarach, skierowany do zakonnic (1722 wersy); wyd. Dümmler, 1867
Versus pro epitaphio matris suae – jako zapis w kronice
Martyrologium, wyd. Dümmler 1885

Kult

Kult Hermana Kaleki, jako błogosławionego, zaaprobowano w 1836 roku^[1].

Jego wspomnienie liturgiczne w Kościele katolickim obchodzone jest w dies natalis (24 września)^[4], niegdyś 25 września^[1].

Zobacz też

Uwagi

↑ Przyczyny niepełnosprawności Hermana nie są znane. Uważa się, że mogła wystąpić po przebytej chorobie Heinego-Medina lub też wskutek tetraplegii.

Przypisy

↑ ^a ^b ^c Herman Kaleka. Deon.pl. [dostęp 2014-10-04].
↑ Hugo Hoever (SOCist): Żywoty świętych Pańskich. przekład Zbigniew Pniewski. Warmińskie Wydawnictwo Diecezjalne, 1983, s. 349.
↑ Henryk Fros SJ, Franciszek Sowa: Księga imion i świętych. T. 3: H-Ł. Kraków: WAM, Księża Jezuici, 1997, s. 44–45. ISBN 83-7097-464-3.
↑ Błogosławiony Herman Kaleka. Internetowa Liurgia Godzin, brewiarz.pl. [dostęp 2014-10-04].

Bibliografia

Hermann von Reichenau: Chronicon. W: R. Buchner, Werner Trillmich: Quellen des 9. und 10. Jahrhunderts zur Geschichte der Hamburgischen Kirche und des Reiches. Darmstadt: Freiherr vom Stein- Gedächtnisausgabe 11, 1961. (niem.).
Josef Anton Amann: Der selige Hermann. Der lahme Benediktinermönch von Reichenau. Höchst/Vorarlberg: Freiherr vom Stein- Gedächtnisausgabe 11, 1948. (niem.).
Arno Borst: Wie kam die Arabische Sternkunde ins Kloster Reichenau?. Konstancja: Uvk Univers.-Vlg, 1988. ISBN 3-87940-355-4. (niem.).
Maria Calasanz Ziesche: Die letzte Freiheit. Rheinbach koło Bonn: Schwestern Unserer Lieben Frau, 1992. ISBN 3-9800449-0-4. (niem.).
Arno Borst: Mönche am Bodensee. Sigmaringen: Thorbecke, 1994. ISBN 3-7995-5006-2. (niem.).
Walter Berschin, Martin Hellmann: Hermann der Lahme. Gelehrter und Dichter (1013–1054). Heidelberg: Mattes, 2005. ISBN 3-930978-81-4. (niem.).

Linki zewnętrzne

Herman z Reichenau: oryginalne teksty. [dostęp 2009-01-19]. (niem.).
John J. O’Connor; Edmund F. Robertson: Herman z Reichenau w MacTutor History of Mathematics archive (ang.) [dostęp 2021-10-27].

[uwaga1-3] Przyczyny niepełnosprawności Hermana nie są znane. Uważa się, że mogła wystąpić po przebytej chorobie Heinego-Medina lub też wskutek tetraplegii.

[deon-1] Herman Kaleka. Deon.pl. [dostęp 2014-10-04].

[HOE349-2] Hugo Hoever (SOCist): Żywoty świętych Pańskich. przekład Zbigniew Pniewski. Warmińskie Wydawnictwo Diecezjalne, 1983, s. 349.

[sow-4] Henryk Fros SJ, Franciszek Sowa: Księga imion i świętych. T. 3: H-Ł. Kraków: WAM, Księża Jezuici, 1997, s. 44–45. ISBN 83-7097-464-3.

[brewiarz-5] Błogosławiony Herman Kaleka. Internetowa Liurgia Godzin, brewiarz.pl. [dostęp 2014-10-04].

[1]

[2]

[a]

[3]

[4]